تغییرات نیتروژن و فسفر در درختان بلوط ایرانی و خاک توده‌های دچار خشکیدگی در ایلام

پژوهش حاضر با هدف بررسی چگونگی تغییرات مقدار نیتروژن و فسفربرگ، ریشه و خاک پای درختان بلوط ایرانی دچار خشکیدگی، طی دو سال و در فصل‌های بهار و تابستان در منطقۀ مله‌سیاه استان ایلام انجام گرفت. درختان بلوط براساس شدت خشکیدگی تاجی به چهار گروه با تعداد شش تکرار تقسیم شدند. نمونه‌گیری از برگ، ریشه و خاک پای درختان در چهار جهت اصلی تاج درخت به‌طور تصادفی انجام گرفت و برای تجزیۀ عناصربه آزمایشگاه منتقل شد. نتایج نشان داد که مقدار رطوبت، نیتروژن و فسفر خاک محیط ریشۀ درختان بلوط ایرانی تغییرات معنی‌داری در بین تیمارهای خشکیدگی نداشتند. تغییرات زمانی نیتروژن و فسفر خاک کاهشی بود. نیتروژن برگ درختان سرخشکیده در بهار و تابستان 1392 بیشتر از درختان سالم بود. فسفر برگ درختان سرخشکیده در بهار 1392 بیشتر و در بهار 1393 کمتر از برگ درختان سالم بود. نیتروژن ریشۀ درختان سرخشکیده در بهار 1392 و تابستان 1393 بیشتر و در بهار 1393 کمتر از درختان سالم بود. فسفر ریشۀ درختان سرخشکیده در همۀ فصل‌ها کمتر از درختان سالم بود. نیتروژن با تغییرات زمانی کاهشی همراه بود، اما تغییرات زمانی فسفر افزایشی بود. همچنین غلظت نیتروژن و فسفر برگ بیشتر از ریشه بود. نتایج‌ نشان داد که خشکسالی تأثیر معنی‌دار بر وضعیت عناصر مزبور در پیکرۀ درختان بلوط دارد و تغییر آنها در درختان سرخشکیده به‌منظور مقاومت به شرایط خشکی و انجام فعالیت‌های حیاتی در حد ممکن بود.